• .
• .
• (Dit stuk is een licht herschreven eerder bericht van 5-11-2011).
• .
• Zaterdag 7 maart 2015 is er een wolf gezien in Drenthe. Afgaande op de gemaakte foto’s lijkt het inderdaad een echte wolf te zijn. De kans dat het ook een echt wilde wolf is lijkt ook heel groot. Vanuit Oost-Europa en Italië breiden wolven hun leefgebieden de laatste decennia namelijk gestaag uit. Italiaanse wolven hebben de Spaanse wolven al ontmoet en in Frankrijk en Duitsland worden ze steeds westelijker en noordelijker gezien. In de meeste landen van continentaal Europa wordt hij weer gezien, alleen in de Benelux nog niet echt. Toch gingen er al een tijdje geruchten dat ze ook al in Nederland gesignaleerd waren. In 2011 leek het er behoorlijk op dat de eerste officieel gezien was in Duiven. In de meeste landen is hij eerst alleen tijdelijk op bezoek, waarna ze zich plaatselijk soms voortplant en, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk en Duitsland, zich uitbreidt tot meerdere dozijnen dieren; intussen is het aantal wolven hier in Europa al groter dan in Noord Amerika; wie had dat ooit gedacht?
• .
• Paniek?
• .
• In Denemarken werden al langer rond zwervende wolven gemeld. Deze wolf zou de tweede voor ons land kunnen zijn. ‘De wolf is terug’ is echter nogal een boude stelling. Als mijn ex door mijn straat loopt is ze ook niet meteen bij me terug. Wolven leggen makkelijk honderd kilometer in een etmaal af en waarnemingen hebben laten zien dat ze in enkele weken tijd meer dan duizend kilometer afgelegd hebben. Wat gebeurt er als hij er dan is? Wat we dan mogelijk kunnen verwachten is zijn flink wat bange, domme, paniekerige en agressieve reacties. Dat gebeurt namelijk meestal daar waar de wolf terug keert. Veel jagers willen geen concurrentie en houden graag het beeld in stand van een levensgevaarlijk dier dat fel bestreden moet worden. Veel boeren doen hetzelfde omdat ze bang zijn voor verlies van hun vee. Wandelaars durven het bos niet meer in uit angst dat ze voor hun leven moeten rennen met een horde menseneters achter zich aan. Veel biologen zeggen echter dat de wolf ongevaarlijk is, anderen beweren weer dat Nederland ongeschikt is voor de wolf.

• .
• 
• .

Zoveel meningen, maar wat is nu waar?

De prachtige wolf is in Nederland uitgeroeid. De laatste werd gedood in 1881. Hij hoort hier echt thuis van nature. Veel mensen huiveren bij dit idee, want wolven worden al eeuwenlang afgeschilderd als levensgevaarlijk. Veel biologen en natuurkenners noemen dit het ‘roodkapje-syndroom’. Zij beweren dat de wolf ongevaarlijk is voor de mens. Het eerste menselijke wolvenslachtoffer zou wetenschappelijk nog niet bewezen zijn en de paar mensen die wel aangevallen werden zouden allen het slachtoffer zijn van hondsdolle wolven. (Dieren die het hondsdolheidsvirus dragen verliezen op het laatst hun angsten en vallen andere dieren en mensen soms woest en fel aan. Ongetwijfeld is dit de oorsprong van het weerwolf verhaal.).

• .

Wolven eten voornamelijk allerlei zoogdieren, regelmatig zelfs bizons, wisenten en elanden. Dat zijn weerbare dieren van honderden kilo’s zwaar. Waarom halen ze dan hun neus voor ons op? Je zou toch zeggen dat de mens als veel voorkomende, tamelijk weerloze, middelgrote snack op hun menu zou moeten staan. Hoe zou het dan komen dat, volgens vele deskundigen, de mens niet op de prooilijst van de wolf staat?

Volgens mij komt dat voornamelijk omdat de wolf eeuwenlang, overal waar hij opdook, meteen werd neergeschoten. Als wolf bleef je daarom wijselijk zo ver mogelijk van de mens weg.

Nu is dat anders. De wolf is tegenwoordig cool in de ogen van vele westerse mensen. Hij wordt steeds beter beschermd. Op steeds meer plaatsen ontstaat er lucratief wolventoerisme. Plaatselijk aten wolven in Noord-Amerika zelfs al voedsel uit de hand. De afstand die er eeuwen was tussen wolf en mens wordt de laatste jaren snel kleiner.

Dat is voornamelijk allemaal hartstikke mooi. Maar de wolvenhype heeft een mogelijke keerzijde: de angst van de wolf voor de mens verdwijnt hiermee ook.

• .
• 
• .
• Hierboven; coyote met dikhoornschaap
• .
• .
• Prairiewolven
•  
• In Noord Amerika heeft de coyote bijna overal de plaats van de daar ook bijna uitgeroeide wolf ingenomen. De coyote, ook wel prairiewolf genoemd, ziet er precies uit als een kleine wolf. Hij werd eigenlijk nooit als gevaarlijk voor de mens beschouwd. Ze worden tegenwoordig niet meer zo intens vervolgd als vroeger en door het grotendeels ontbreken van de wolf zijn ze tegenwoordig een stukje groter en vangen ze grotere prooien dan vroeger. Ze leven en jagen tegenwoordig net zo makkelijk in stedelijk gebied. Waar ze steeds meer honden doden, soms zelfs als ze nog aan de lijn van het baasje vastzitten. Aanvallen op mensen worden ook gemeld, in Canada is de eerste (volwassen) dode al gevallen.
• .
• Biologen hoor je niet vaak over India. Daar zijn volgens meerdere berichten de afgelopen vijftig jaar honderden mensen gedood door wolven. Het waren voornamelijk kinderen en sommige gevallen waren nog redelijk recent.
• .
• .

De kleine prairiewolf kan dus al gevaarlijk zijn, en de wolf is dat plaatselijk dus ook. In Londen schijnt zelfs een vos twee baby’s binnenshuis verwond te hebben. Persoonlijk wil ik de wolf heel graag terug in ons land, en dan zal ik ze zeker gaan zoeken in het wolvenbos, ook samen met mijn kinderen. Maar ik laat de kleinste daar dan niet vaderziel alleen rondhuppelen. De kans dat ze door een wolf gedood zal worden is weliswaar miniem, maar ook weer niet nul. Ik vind het enigszins onverantwoord dat allerlei zogenaamde en echte deskundigen beweren dat er totaal geen gevaar zal zijn, omdat dat gebaseerd is op de schuwe wolf van vroeger. Maar wolven zijn slimme dieren en passen zich snel aan aan nieuwe situaties. Situaties waarin ze niet bejaagd worden en zelfs misschien gevoerd gaan worden zou zo mogelijk een ander type wolf kunnen opleveren.

• .
• Maar ook hier is alles relatief. Oerangsten zijn vaak veel bepalender dan reëel gevaar…
• .

  

• .

Moordende allemansvrienden

In mediterrane landen leven tienduizenden verwilderde en vrij rond lopende honden. Deze honden vormen zich tot groepen en eten behalve afval en voer het liefst grote zoogdieren, tam en wild. Ze stammen deels af van gedumpte en ontsnapte dieren, maar sommigen keren na de jacht gewoon terug naar hun baasjes. Ze hebben niet de intelligentie en dus de schuwheid van hun wilde voorouders, de wolven. Veel schapen die door wolven zouden zijn gedood, zijn waarschijnlijk juist door deze verwilderde hondenroedels gedood. Maar het probleem reikt verder. In Zuid- en Oost-Europa zijn verwilderde honden veel en veel gevaarlijker dan wolven. En niet alleen de  hondsdolle honden zorgen daar voor dodelijke slachtoffers. Roedels gezonde honden doodden er daar ook kinderen en volwassenen; volgens berichten zijn zelfs een hardloopster en een jongetje op een fiets verscheurd.

Ook in Nederland moet je oppassen. In Nederland melden zich jaarlijks 12.000 mensen na een hondenbeet bij de Eerste Hulp. Jaarlijks worden er gemiddeld 240 mensen na een hondenbeet in het ziekenhuis opgenomen. Het aantal mensen dat in Nederland is overleden aan de gevolgen van hondenbeten in de periode 1984 tot en met 1998 schijnt dertien te zijn: Gemiddeld bijna één per jaar. Dus als het om reëel gevaar gaat kunnen we misschien beter eerst honden gaan jagen. Of op paarden, koeien, herten, mieren, bijen of wespen. Die doden elk jaarlijks ook veel meer mensen dan wolven…..

• .
• 
• .
• .

Welkom wolf

De wolf hoort hier dus van nature thuis. Hij is enorm belangrijk als sturend element in een ecosysteem met grotere hoefdieren. Niet alleen eet hij ze op, maar door zijn aanwezigheid verspreidt zijn prooi zich ook heel anders door het landschap, met grote gevolgen voor het uiterlijk van dat landschap. Pure natuur hebben we hier natuurlijk niet meer, maar zelfs in ons overgecultiveerde landje overleeft hij het waarschijnlijk wel. Zolang hij af en toe een ree, zwijn of edelhert kan grijpen en enigszins met rust gelaten word, doet de wolf zelf namelijk niet zo moeilijk. Waarschijnlijk zullen er in ons land met zijn bizar dichte wegennetwerk wel veel dood gereden gaan worden. Buitenmensen zullen ook wel even moeten wennen en zich hier en daar moeten aanpassen. Dat de mens opvallend goed samen kan leven met de wolf heeft zich in Europa al op verschillende plekken bewezen.

(Even terzijde: een beetje reëel direct gevaar kunnen we trouwens misschien wel goed gebruiken in onze samenleving. Een beetje potentieel direct gevaar is goed voor de diersoort mens. Het maakt je alerter, inventiever en gezonder. Een mogelijk bewijs hiervoor is onze fascinatie voor gevaar: op de televisie kijken we naar bijna niks anders dan geweld en gevaar, maar tegelijkertijd lijken we banger dan ooit. Terrorisme, criminaliteit, economische dipjes; we maken van elke mug een tyrannosaurus, maar toch is de kans om er door te sterven uiteindelijk verwaarloosbaar klein. Door een gebrek aan reëel, direct gevaar wordt de kans op overleving van een soort op de langere termijn steeds kleiner. Vraag maar aan de dodo).

• .

  

• .
• .

Niet alleen de wolf zal zich moeten aanpassen…

Het is wel aan te bevelen om de natuur in Nederland voortaan wat anders te beheren. Als we grote stukken landschap zoveel mogelijk zich zelf laten verzorgen ontstaat er weer iets wat we weer met recht natuur kunnen gaan noemen. De wolf zou daar een ideale ‘boswachter’ kunnen zijn. Ik heb ideeën om er voor te zorgen dat we met heel eenvoudige maatregelen straks wilde wolven achter hun prooi aan kunnen zien rennen. Niet alleen tijdens een echte boswandeling, maar ook zelfs vanuit onze huiskamers. Ik ben hier heel serieus in; volgens mij is dit de toekomst…

Maar laat ons vooral niet vergeten dat je altijd voorzichtig moet zijn met grote wilde beesten. Ze doen namelijk niet altijd wat ze volgens ons horen te doen.

Op de website ‘Wolven in Nederland’ is meer informatie te vinden.

• .
• .