Weg met de biodiversiteit!

Geplaatst op door Jeroen Verhoeff
  • Ik lees vanochtend een stuk van het NIOO-KNAW, het grote onderzoeksinstituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, over de positieve eigenschappen van exoten! Wááááát? Oké; even rustig nu… en daar gaan we weer. Exoten zijn dieren en planten die door toedoen van de mens buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied voorkomen, zoals nijlganzen, konijnen of  driehoeksmossels.
  • .
  • .
  • .
  • Wereldwijd zorgen exoten voor grote aardverschuivingen in oorspronkelijke ecosystemen. Nu blijkt uit dit nioo onderzoek dat sommige exotische waterplanten functioneel niet veel verschillen van inheemse waterplanten en zelfs ook positieve effecten hebben. Beestjes kunnen er namelijk bijvoorbeeld in schuilen, of ze gedijen op plekken waar inheemse planten het niet meer aankunnen, of ze helpen het water helderder maken. Even wat quotes:
  • .
  • “Sommige exotische soorten hebben een negatief effect of juist heel positief. Maar dat geldt evengoed voor inheemse waterplanten.”  “Exoten moeten we dus beoordelen op hun eigenschappen, niet op hun herkomst.” “Waterpest is een exoot die flink kan woekeren, maar het betekent ondertussen een enorme verrijking voor het voedselaanbod van watervogels.” “Het weghalen van exoten kan zelfs averechts werken. Uitheemse soorten kunnen de komende jaren juist helpen om de ecologische waarde van verstoorde ecosystemen te verhogen in plaats van te verlagen.”
  • .
  • .
  • Aha; het heilige huisje van de biodiversiteit wordt weer eens van stal gehaald. Velen van ons denken dat biodiversiteit altijd zo hoog mogelijk dient te zijn. Dat lijkt ook logisch, gezien wij diezelfde biodiversiteit eeuwenlang overal desastreus verkleind hebben. Maar plaatselijk en steeds effectiever hebben we die biodiversiteit tegelijkertijd overal ook steeds meer gaan vergroot. Laat ergens wat beesten of planten los en de biodiversiteit is in eerste instantie meteen gestegen. Kap een stuk oerwoud, verbouw er soja en je hebt er dan meteen de soja-tor en de soja-tor-pieper bij. Exoten zorgen wereldwijd al voor enorme ellende.
  • . In Nederland viel het tot voor kort echter nog een soort mee waardoor het probleem hier niet zo serieus genomen wordt. Mijn stokpaardjes-theorie is dat de biodiversiteit in Nederland vaak juist te hoog is. Ik zwem hier regelmatig in water waar meer dan de helft van de diersoorten exotisch is. Ontelbare miljoenen aan allerlei exotische grondelsoorten overspoelen onze wateren. De rode Amerikaanse rivierkreeft verspreidt zich, zelfs vrolijk over land lopend, steeds meer over Nederland. Het is zeker niet ondenkbaar dat hij ooit elk zoet water in ons land bereikt en dat er geen kikker of salamander overblijft. Verrijking?
  • .
  • .
  • .Wat mij beangstigt bij het lezen van bovengenoemd open-deur onderzoek is dat het gevaar van exoten weer gebagatelliseerd wordt. Er heerst hier vaak al een mentaliteit van: ‘Ach, die exoten; da’s best leuk toch, die extra kadootjes van de natuur?’ Neen! Exoten zijn één van de grootste natuurbedreigingen van dit moment. Kaalkap, overbevissing en jacht zijn grote bedreigingen, maar als je er mee stopt kan de oorspronkelijke situatie meestal verrassend rap weer terugkomen. Maar eenmaal gevestigde exoten krijg je vaak nooit meer weg. Wereldwijd veranderen eens prachtig rijke ecosystemen in armetierige en eenvormige cultuurlandschappen. Nog even en je kan aan de natuur niet meer zien of je in Canada, Engeland of Japan rondwandelt, want het beeld wordt dan bepaald door succesvolle nieuwkomers als konijnen, Japanse duizendknoop en zonnebaarzen. Het McDonaldseffectwordt dat genoemd: wereldwijd hetzelfde, eentonige, arme, maar zeer succesvolle menu.
  • .
  • .
  • .
  • .Nieuwe exoten zijn vrij eenvoudig en goed tegen te houden door het beperken van de handel en het vervoer van dieren en planten en water. Maar dat is slecht voor de economie dus dat gebeurt nog amper. Dierenliefhebbers vormen weer een andere natuurbedreiging; je mag van sommigen van hen geen enkel dier doden, ook als dat dier zelf juist een bedreiging is voor nog veel meer dieren. De wetenschap werkt nu ook steeds vaker fijn mee. Steeds minder uitheemse dieren worden als exoot bestempeld en nu snappen sommige knappe koppen ook niet dat plaatselijke biodiversiteits-vergroting leidt tot globale en duurzame biodiversiteits-verkleining…
  • .
  • .
  • .